Z inicjatywy Rektora UG,  prof. dr. hab. Piotra Stepnowskiego oraz gdańskich filmoznawców pod przewodnictwem prof. dr. hab. Mirosława Przylipiaka z Zakładu Filmu i Mediów Instytutu Badań nad Kulturą  oraz prodziekana ds. nauki i współpracy międzynarodowej na Wydziale Filologicznym UG, podczas Inauguracji Roku Akademickiego 2021/22 na Uniwersytecie Gdańskim otwarte zostało Uniwersyteckie Centrum Filmowe. Dzięki życzliwemu poparciu prof. Krystyny Zachwatowicz-Wajdy nowej jednostce nadane zostało imię wybitnego polskiego reżysera Mistrza Andrzeja Wajdy, Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Gdańskiego. Uroczystość połączona z powołaniem Centrum Filmowego Uniwersytetu Gdańskiego oraz wernisażem wystawy rysunków Andrzeja Wajdy zatytułowanej Wajda. Człowiek z Gdańska ze zbiorów Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha odbyła się 4 października 2021 o godz. 10.00 w Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego. Wykład inauguracyjny wygłosił działalność Centrum Filmowego UG im. A. Wajdy wygłosił dr hab. Krzysztof Kornacki, prof. UG z Zakładu Filmu i Mediów na Wydziale Filologicznym UG.

Gdańscy filmoznawcy o inicjatywie powstania Centrum Filmowego:

Centrum Filmowe Uniwersytetu Gdańskiego im. Andrzeja Wajdy jest nową jednostką, której zadaniem jest kontynuowanie długiej, sięgającej lat 70. tradycji filmoznawczej na Uniwersytecie Gdańskim, a także koordynowanie już istniejących, różnorodnych działań związanych z kulturą filmową i rozwijanie nowych. Początki gdańskiego filmoznawstwa sięgają połowy lat 70., od tego czas krok po kroku budowaliśmy siłę ośrodka, który obecnie jest dobrze rozpoznawalny w kraju i za granicą. Obecnie prowadzimy dwa kierunki studiów (Wiedza o filmie i kulturze audiowizualnej oraz Produkcja form audiowizualnych), które mieszczą się w dziesiątce najpopularniejszych kierunków na naszej uczelni. Studenci nie tylko uczą się o filmie, ale również organizują imprezy filmowe i realizują własne filmy. Ponadto,  wydajemy w ramach UG pismo naukowe „Panoptikum”, znajdujące się na ministerialnej liście czasopism punktowanych, oraz internetowy magazyn filmowy „Cinerama”, w którym publikują głównie nasi studenci; wydajemy również książki w ramach „linii filmowej”, prowadzonej przez Wydawnictwo UG. Organizujemy krajowe i międzynarodowe konferencje naukowe poświęcone kulturze audiowizualnej (w 2019 roku zorganizowaliśmy największą w Europie konferencję tego typu), a także festiwale i przeglądy filmowe (np. CineramaFest).  Do tego dochodzą projekcje filmowe ułożone w cykle edukacyjne, noszące nazwy akademii: Akademia Filmu Polskiego oraz Akademia Filmu Dokumentalnego. Każda z nich polega na cotygodniowych projekcjach filmowych obudowanych wykładami i dyskusjami. Od 25 lat działa też Dyskusyjny Klub Filmowy „Miłość Blondynki”, który jednak pozostanie poza strukturą Centrum Filmowego.

Jeśli więc chodzi o film, to dzieje się na Uniwersytecie Gdańskim bardzo dużo.  Zadaniem Centrum jest te działania skoordynować, zintensyfikować i rozwinąć. Zasadnicze kierunki działania Centrum będą następujące:

1. Produkcja filmowa. W chwili obecnej chodzi przede wszystkim o produkcję filmów realizowanych przez studentów kierunków filmowych UG, w ramach zajęć lub poza nimi. Centrum będzie zabiegało o rozwój bazy technicznej: pracowni montażowej, studia filmowego, parku kamerowego i oświetleniowego. Centrum będzie też pomagało w organizacji produkcji filmów studenckich.
2. Pokazy filmowe. Oprócz pokazów w ramach wyżej wspomnianych Akademii, Centrum uruchomi również własny Klub Filmowy, zawierający ofertę filmową dla wszystkich mieszkańców Trójmiasta. Można powiedzieć, że będzie to kolejne kino trójmiejskie, czynne głównie w weekendy, nastawione na promocję kina artystycznego oraz historię kina, na eksplorację niszowych zjawisk filmowych, ważnych, ale z jakichś powodów słabo obecnych w świadomości widza. Ważną częścią działalności będzie też edukacja filmowa dla dzieci i młodzieży. Oprócz pokazów filmowych planujemy również wystawy o tematyce filmowej. Inauguracja działalności Centrum filmowego rozpocznie się wystawą rysunków Andrzeja Wajdy, myślimy już o kolejnej, poświęconej kulturze cyberpunka. Zarówno pokazy filmowe, jak i wystawy, będą się odbywały w pomieszczeniach Biblioteki Głównej UG, która będzie siedzibą Centrum. Mieszcząca się tam aula jest obecnie wyposażana w profesjonalny sprzęt kinowy.
3. Wspomaganie działalności naukowej. Będziemy wspierali i dotychczasową działalność wydawniczą, ze szczególnym uwzględnieniem rozwijania „linii filmowej”. Ponadto, centrum będzie organizowało konferencje naukowe poświęcone filmowi i kulturze audiowizualnej. Już w przyszłym roku zorganizujemy XXVIII edycję konferencji „Visible Evidence”, która jest najważniejszą konferencją poświęconą kinu dokumentalnemu. Po Los Angeles, Buenos Aires, Stambule czy Frankfurcie konferencja zawita po raz pierwszy do naszej części Europy - do Gdańska. Jest to zresztą powiązane z innym zadaniem centrum, jakim jest rozwijanie kontaktów międzynarodowych.
4. Plan długofalowy - Centrum Ruchomego Obrazu. W dalszej perspektywie planujemy wybudowanie osobnego budynku, który pełniłby rolę wydziału artystycznego, w którym skupiałyby się prowadzone na UG działania naukowe i popularyzacyjne związane z kulturą i sztuką. Budynek ten, oprócz gabinetów pracowników oraz sal dydaktycznych, wyposażony byłby w sale do pokazów filmowych i przedstawień teatralnych, przestrzeń wystawienniczą, studio filmowe, studio nagrań, montażownię, oraz pracownię obrazu przetworzonego, tj. pracownię animacji, gamingu, virtual reality, videoartu.

Wszystkie działania Centrum będą realizowane przy ogromnym udziale studentów, rolą pracowników będzie studentom pomóc, ukierunkować. Centrum będzie również otwarte na miasto i otoczenie społeczne, w założeniu ma stać się znaczącym miejscem na mapie kulturalnej Trójmiasta. Wreszcie, Centrum będzie dbało o kontakty międzynarodowe, wzmacniając międzynarodową pozycję Uniwersytetu Gdańskiego, promując polską kulturę i wzbogacając naszą wiedzę o kulturze ludzi z innych stron świata.

Oprac. dr Anna Malcer-Zakrzacka